Jeśli dziecko będzie obcowało z pięknymi książkami takimi, które porywają i zachwycają, które kuszą oryginalnością szaty graficznej, z książkami kunsztownie wydanymi i skłaniającymi do refleksji, wówczas będzie wzrastało w żywiole prawdy, piękna i dobra, bogate wewnętrznie, otwarte, szczęśliwe, zdolne do rozumienia siebie i innych, do wzięcia odpowiedzialności za własne życie i pokierowania nim na miarę rozbudzonych marzeń, pragnień, tęsknot i nadziei.
Prof. Grzegorz Leszczyński
Trudno sobie wyobrazić poznawanie świata przez małe dzieci bez odwoływania się do literatury dziecięcej. Jednak w dobie telewizji nie wszyscy rodzice zwracają uwagę na wartość czytania dzieciom.
Wiek przedszkolny to poważny okres w życiu dziecka, okres tworzenia się nawyków, kształtowania procesów uczuciowych, umysłowych, charakteru oraz osobowości. Właśnie w tym wieku należy dostarczać dzieciom odpowiedniej lektury, a bajki i baśnie nadają się do tego celu wyśmienicie. Wystarczy codziennie tylko 20 minut !
Człowiek nie rodzi się czytelnikiem
Trzeba w nim obudzić zamiłowanie do książki, a skutecznym na to sposobem jest głośne czytanie dzieciom. A ma ono wiele zalet:
- Rozwija język, pamięć i wyobraźnię.
- Uczy myślenia, poprawia koncentrację.
- Buduje i umacnia więzi pomiędzy dziećmi i rodzicami.
- Zapewnia emocjonalny rozwój dziecka.
- Pomaga w wychowaniu.
- Pomaga w rozwiazywaniu problemów.
- Ułatwia naukę, pomaga odnieść sukces w szkole.
- Wzmacnia samouznanie dziecka.
- Poszerza wiedzę ogólną, rozbudza zainteresowania.
- Rozwija wrażliwość i empatię.
- Uczy wartości moralnych.
- Zapobiega uzależnieniu od telewizji i komputerów.
- Kształtuje nawyk czytania i zdobywania wiedzy.
- Dla dzieci niepełnosprawnych jest ogromna stymulacją, dzięki której rozwijają się lepiej niż ich niepełnosprawni koledzy pozbawieni głośnej lektury.
- Jest zdrową ucieczką od nudy,
- Jest profilaktyką działań aspołecznych,
- Kształtuje nawyk czytania i zdobywania wiedzy.
- Zaspokaja potrzeby emocjonalne,
- Wspiera rozwój psychiczny dziecka i wzmacnia jego poczucie własnej wartości,
Zaszczepiona w dzieciństwie miłość do książek zaowocuje z dobrym skutkiem w przyszłości, bo przyjemne doznania z książką u małego dziecka, przygotowują miejsce dla zainteresowań literaturą w życiu dorosłym.
Dlaczego dzieci chętnie słuchają bajek i baśni ?
W bajkach świat realny miesza się ze światem fikcji. Tam można spotkać przyjaciół i przeżyć fascynujące przygody, a przede wszystkim pozbyć się lęku. Bohaterowie bajek aktywnie pokonują trudności i przeszkody, są pełni samozaparcia, cierpliwi i wytrwali. Baśnie uczą radzenia sobie w trudnych sytuacjach życiowych, a postacie w nich opisane reprezentują określony typ: dobry lub zły. Zło nie zostaje pozbawione atrakcyjności, ale bohater pozytywny jest bardziej pociągający, przez co dziecko utożsamiając się z nimprzejmuje jednocześnie zasady moralne. Baśnie dają nadzieję, że nawet słaby może zwyciężyć, jeśli stawi czoło przeciwnościom losu.Baśnie kształcą i aktywizują wyobraźnię, wpływając na procesy intelektualne oraz emocjonalne.
Jakie lektury wybierać do czytania?
Wydawnictwa „zalewają” nas bogato ilustrowanymi książkami, które od pierwszej chwili przyciągają wzrok rodziców i dzieci. Należy zwrócić uwagę nie tylko na stronę graficzną książki, ale również na jej treść. Rozwojowi dziecka służą książki dostosowane do jego wieku i napisane dobrą, poprawną polszczyzną. Gwarancją dobrego wpływu na rozwój dziecka będą takie nazwiska: J. Tuwim, J. Brzechwa, M. Konopnicka, M. Kownacka, K. Makuszyński, D. Gellner, W. Chotomska, D. Wawiłow, bracia Grimm, J.Ch. Andersen. A. Lindgren.
Jak czytać?
Przystępując do czytania dziecku, należy stworzyć odpowiednią atmosferę. Kiedy dziecko jest zupełniezrelaksowane i gotowe na odbiór, rozpocząć czytanie. Stosownie do tematyki książki dobrze jest odpowiednio modulować głos. Pewne nastroje wyrażać mimiką. Po każdej przeczytanej stronie, jeżeli jest ilustrowana, pokazywać ilustracje. Kiedy dziecko spontanicznie reaguje np. wybuchem śmiechu, to znaczy, że rozumie przekaz treści. Starać się podtrzymać radosny nastrój.
Po przeczytaniu książki wskazana jest krótka rozmowa z dzieckiem o przygodach bohaterów.Celem czytania zawsze powinna być przyjemność dziecka.
Głośne czytanie jest bardzo łatwe, bo leży w zasięgu możliwości każdego. Nie wymaga szczególnych zdolności, ani nakładów finansowych. Z drugiej strony jest też bardzo trudne, bo wymaga dyspozycyjności i zaangażowania.
Może być dla rodziców praktycznym pomysłem na pożyteczne spędzenie czasu z dzieckiem, pomysłem jak wychować dziecko, by zapewnić mu wszechstronny rozwój.
Czytajmy naszym dzieciom minimum 20 minut dziennie.
Ograniczmy korzystanie z mediów elektronicznych.
Jest to najlepsza inwestycja w pomyślą przyszłość dziecka.
/Jim Trelease/
Małgorzata Drozd
„ZŁOTA LISTA”
książek polecanych przez Fundację
„ABCXXI - Cała Polska czyta dzieciom” do czytania dzieciom.
Kategorie wiekowe oznaczają sugerowany dolny przedział wieku dziecka przy czytaniu mu na głos.
Wiek od urodzenia:
- Eliza Piotrowska, J. Papuzińska, J. Porazińska, J. Tuwim i inni – PIERWSZA KSIĄŻKA MOJEGO DZIECKA
- Marta Bogdanowicz (opracowanie) – Przytulanki, czyli wierszyki na dziecięce masażyki
- Paulette Bourgeois, Brenda Clark – Franklin (seria)
- Margaret Wise Brown – Dobranoc, księżycu
- Jan Brzechwa – Wiersze i bajki
- Karel Čapek – Daszeńka, czyli żywot szczeniaka
- Maria Dek – Przeplatalińscy
- Dorota Gellner – Myszka
- Danuta Gellnerowa – Cukrowe miasteczko
- Anita Głowińska – Kicia Kocia (seria)
- Dimiter Inkiow – Ja i moja siostra Klara (seria)
- Czesław Janczarski – Miś Uszatek; Gdzie mieszka bajeczka; O smoku Wawelskim
- Janosch – Ach, jak cudowna jest Panama (seria)
- Astrid Lindgren – Lotta z ulicy Awanturników
- Hanna Łochocka – O wróbelku Elemelku (seria)
- Sam McBratney – Nawet nie wiesz, jak bardzo Cię kocham
- Katerina i Zdenek Miler; tekst polski Małgorzata Strzałkowska – Krecik i Sikoreczka (seria)
- Nele Most – Wszystko moje; Co wolno, a czego nie?
- Sven Nordqvist – Kiedy mały Findus się zgubił (seria)
- Beata Ostrowicka – Lulaki, Pan Czekoladka i przedszkole; Ale ja tak chcę!
- Joanna Papuzińska – Śpiące wierszyki
- Ewa i Paweł Pawlak – Mały atlas zwierzaków Ewy i Pawła Pawlaków
- Eliza Piotrowska – Bajka o drzewie; Bajka o słońcu
- Renata Piątkowska – Opowiadania z piaskownicy
- Lila Prap – Dlaczego?
- Annie M.G. Schmidt – Julek i Julka (seria)
- Dr. Seuss – Słoń, który wysiedział jajko
- Małgorzata Strzałkowska – Zielony, żółty, rudy, brązowy!; Leśne Ludki i mnóstwo szukania
- Julian Tuwim – Wiersze dla dzieci
- Wojciech Widłak – Pan Kuleczka (seria)
- Katarzyna Ziemnicka – Przygody królewny Florentynki
Wiek od 4 lat:
- Kim Fupz Aakeson – Esben i Duch Dziadka
- Wiera Badalska – Ballada o kapryśnej królewnie
- Liliana Bardijewska – Zielony Wędrowiec; Moje – nie moje
- Grażyna Bąkiewicz – Kosmiczni odkrywcy: Franio i jego babcia
- Paul Bright, Brian Sibley, Jeanne Willis, Kate Saunders – Nowe przygody Kubusia Puchatka
- Marcin Brykczyński – Jedna chwilka, uczuć kilka; Co się kryje w sercu na dnie? Kto przeczyta, ten odgadnie; 12 kolorów; 12 miesięcy
- Jan Brzechwa – Pan Drops i jego trupa
- Bohdan Butenko – To ja, Gapiszon (seria)
- Davide Cali – Tata na miarę
- Joanna M. Chmielewska –Niebieska niedźwiedzica
- Wanda Chotomska – Wiersze; Pięciopsiaczki
- Smiljana Coh – Siedem księżniczek
- Carlo Collodi – Pinokio
- Dorota Gellner – zbiory: Czarodziejski świat; Ziewnik; Wiersze dla dzieci
- Éva Janikovszky – Gdybym był dorosły
- Czesław Janczarski – Jak Wojtek został strażakiem
- Tove Jansson – Kto pocieszy Maciupka?
- Grzegorz Janusz – Misiostwo świata ; Niezbyt tęga księga
- Hanna Januszewska – O Pleciudze
- Roksana Jędrzejewska-Wróbel – Sznurkowa historia;
- Lucyna Krzemieniecka – O Jasiu Kapeluszniku
- Tadeusz Kubiak – Wiersze na dzień dobry
- Joanna Kulmowa – Co się komu śni, a nawet i nie śni
- Małgorzata Kur – Gucio na tropie zaginionej świnki morskiej
- Munro Leaf – Byczek Fernando
- Ewa Maria Letki – Królewna w koronie
- Åsa Lind – Piaskowy Wilk (seria)
- Astrid Lindgren – Pippi Pończoszanka (seria); Emil ze Smalandii
- Hugh Lofting – Doktor Dolittle i jego zwierzęta (seria)
- Beata Majchrzak – Opowieść o Błękitnym Psie, czyli o rzeczach trudnych dla dzieci #
- Kornel Makuszyński – Przygody Koziołka Matołka (seria)
- Maria Marjańska-Czernik – Wypożyczalnia babć
- Patric McDonnell – TEK. Nowoczesny jaskiniowiec
- Małgorzata Musierowicz – Znajomi z zerówki
- Alan A. Milne – Kubuś Puchatek; Chatka Puchatka
- Pija Lindenbaum – Nusia i wilki (seria)
- Asia Olejarczyk – Yeti, w którego nikt nie wierzył
- Łukasz Olszacki – Bajka o tym, jak błędny rycerz nie uratował królewny, a smok przeszedł na wegetarianizm
- Joanna Papuzińska – Pims, którego nie ma; Król na wagarach; Pod bajdułem
- Renata Piątkowska – Na wszystko jest sposób ; Nie ma nudnych dni
- Pan Poeta – Kura, co tyła na diecie; Sowa, co bałagan ma w porządku; Paw, co ogon miał z przyjaźni (i inne tytuły z ptasiej serii)
- Gianni Rodari – Bajki przez telefon (w tym Historyjki o Alicji, która zawsze wpadała w kłopoty)
- Zofia Rogoszówna – Dzieci Pana Majstra
- Tomasz Samojlik – Żubr Pompik (seria); Nauczę cię pływać, moja wyderko
- Ulf Stark – Cynamon i Trusia (seria); Jak tata pokazał mi wszechświat
- Barbara Stępniak-Wilk – Tulisia
- Małgorzata Strzałkowska – Leśne Głupki; Leśne Głupki i coś; Plaster Czarownicy i inne baśnie; Wiersze do poduchy; Wyliczanki z pustej szklanki
- Katarzyna Szestak – Szary domek
- Anna Świrszczyńska – Dziwny tygrys ; O chciwym Achmedzie
- Simms Taback – Płaszcz Józefa
- Julian Tuwim – Pan Maluśkiewicz i wieloryb
- Agata Widzowska-Pasiak – Dreptak i pępek świata
- Rafał Witek – Przedszkole imienia Barbary Wiewiórki
- Katarzyna Zielińska – Dokąd niedźwiedzie wędrują nocą?
- Katarzyna Ziemnicka – Wielka wyprawa pirata Nata
Szczegółową listę proponowanych książek w poszczególnych grupach wiekowych znajdą Państwo na stronie: www.calapolskaczytadzieciom.pl